De meeste mensen associëren een muilkorf met een uitvallende, agressieve, bijtende ‘rothond’.
Dit doet ernstig te kort aan de honden die hem dragen en de baasjes die hem inzetten en ook te kort aan de functie van dit hele nuttige hulpmiddel.
Als een baasje de keuze maakt een muilkorf in te zetten, is hij dan niet gewoon een heel goed baasje? Een baasje dat het beste wil voor zijn hond, diens omgeving EN een verantwoordelijk lid van de maatschappij.
Hij of zij zorgt er namelijk WEL voor dat de hond geen kans krijgt om schade aan te richten door te bijten. Of voorkomt dat de hond ziek wordt van het eten van poep of plastic.
Misschien heeft hij wel de liefste hond van de wereld, maar is deze hond ontzettend bang voor andere honden door een hele nare, traumatische ervaring en is dat de reden dat de hond uitvalt en mogelijk bijt. Is het dan terecht om zo’n hond te bestempelen als ‘gevaarlijk’, ‘een rothond’ of ‘niet geschikt voor de maatschappij’?
Is de keuze voor het baasje niet al lastig genoeg zonder dat hij (ongevraagd) nare dingen over zijn hond aan moet horen? Wetend hoe heel veel mensen nog denken over een muilkorf en dat ook graag laten horen?
Of is er misschien wel een hele andere reden voor de hond om een muilkorf te dragen?
In dit artikel belicht ik diverse redenen om een muilkorf in te zetten, vertel ik meer over hoe een goede muilkorf moet zitten, waar je op let bij de aanschaf en hoe je hem op een fijne en positieve manier aanleert aan je hond.
Waarvoor kun je een muilkorf gebruiken
Veiligstellen van mens en dier in de omgeving van een hond met bijtgedrag
Uiteraard is dit een goede reden om een muilkorf in te zetten om incidenten en schade te voorkomen. Met een goed aangeleerde en goed passende muilkorf kan de hond in deze situatie toch op de meest comfortabele manier mee naar buiten, mee naar het bos of naar training.
Daarnaast raad ik altijd aan om een specialist in te schakelen om te kijken waarom de hond dit gedrag vertoont en wat er eventueel mogelijk is qua hulp en training.
Bij de dierenarts
Sommige honden zijn (heel erg) pro-actief in hun reactie op aanraking of pijn en bijten letterlijk van zich af. Dit kan meerdere oorzaken hebben op basis van (traumatische) ervaring of bijvoorbeeld een wat angstiger aangelegd karakter.
Soms moeten er echter toch handelingen uitgevoerd worden bij de dierenarts zoals na een ongeluk(je), bij ziekte of voor een controle of vaccinaties.
De meeste dierenartsen vinden het toch wel heel erg prettig om elke dag weer met 10 vingers hun werkdag af te sluiten en daarom is het soms nodig om een hulpmiddel te gebruiken. Een muilkorf is hier zeer nuttig omdat de hond in deze situatie, die voor hem ook erg stressvol is, nog de ruimte heeft om te hijgen, te snuffelen en om aan zijn lippen of neus te likken. Daarnaast kun je hem eventueel nog iets lekkers geven als het wel heel goed gaat.
Dit allemaal zonder verlies van vingers, dat klinkt toch als een top oplossing?
Uiteraard geldt dit ook voor andere zorg handelingen die noodzakelijk kunnen zijn zoals trimmen of borstelen. Dit willen allemaal het allerliefste kunnen uitvoeren zonder dwang en stress voor de hond, maar soms is de situatie anders en blijft het wel belangrijk dat iedereen veilig is.
Op vakantie
In sommige landen is het verplicht voor de hond om een muilkorf te dragen. Bijvoorbeeld op openbare plekken, in het openbaar vervoer of op een terras. Je bent als baasje dan verplicht om deze om te doen bij de hond en dan is het wel zo prettig (eigenlijk noodzakelijk) dat je hond bekend is met de muilkorf, dat scheelt heel erg veel stress en paniek voor de hond (en de baas).
Soms geldt de verplichting op alle plekken en voor alle honden, in andere landen alleen voor bepaalde rassen en/of op bepaalde plekken. Als je je hond meeneemt naar het buitenland, controleer dan van tevoren wat de regels en vereisten voor dat land zijn, zodat je goed voorbereid op pad gaat.
Je hond eet poep of andere vieze en potentieel gevaarlijke rotzooi van straat
Als je een hond hebt die alles oppakt en opeet wat hij tegenkomt is dat niet alleen vies maar soms ook nog gevaarlijk. Je weet nooit wat er in zit en als het bijvoorbeeld om paardenpoep gaat kan het zeer gevaarlijk zijn als het paard net ontwormd was of andere medicatie krijgt. En wat denk je van plastic of kauwgom, ook geen goed plan.
Leuk weetje
Het verschijnsel van het eten van vreemde voorwerpen (rotzooi) wordt ook wel pica genoemd
Het eten van ontlasting wordt ook wel coprofagie genoemd
Vaak is dit gedrag heel lastig af te leren omdat het zelfbelonend is. Hij vindt het lekker, of fijn, en wil het dus steeds weer doen. Een muilkorf is dan ook hier een heel handig hulpmiddel. Je voorkomt met een muilkorf dat hij alles van de grond kan oppakken en opeten, waardoor het gedrag niet beloond wordt, hierdoor zal het langzaam uit gaan doven. Ondertussen kun je trainen op het negeren van deze voor de hond aantrekkelijke dingen. De hond leert dan dat er bij jou nog iets veel beters of leukers te halen valt en daarmee buig je het ongewenste gedrag om.
Het inzetten van de muilkorf in combinatie met goede training kan er voor zorgen dat het gebruik van de muilkorf maar kort nodig is. Uiteraard is dit per hond en situatie anders en zijn er ook baasjes die de muilkorf altijd (moeten) blijven gebruiken.
Belangrijk!!
Het inzetten van de muilkorf bij een bepaald gedragsprobleem is geen oplossing op zichzelf, maar bedoeld om gedrag te managen. Het woord zegt het eigenlijk al, het is een HULPmiddel (geen WONDERmiddel).
Het is een manier om het potentiële gevaar van bijten of schade aan de gezondheid voor mens en dier te elimineren. De onderliggende emotie en het onderliggende probleem pas je hiermee niet aan, roep daarvoor hulp in van een professional zoals een goede trainer of gedragstherapeut.
Is een snuitje een (goed) alternatief?
NEE! Een snuitje is GEEN alternatief voor een muilkorf. Het snuitje zit namelijk strak om de neus van de hond waardoor er geen optimale luchtstroom is. Daarnaast belemmert het hijgen, drinken en beloning aanpakken. Een snuitje is daardoor ALLEEN geschikt voor kort en noodzakelijk gebruik.
Andersom is een muilkorf wel een heel goed alternatief voor een snuitje! Het is een stuk minder onprettig voor de hond, hij krijgt het minder benauwd, kan hijgen en ook gewoon drinken en een snoepje aanpakken.
Hoe zit een goede muilkorf
Het belangrijkste is dat de hond met een muilkorf om nog kan snuffelen, stress signalen kan vertonen (ook belangrijk voor jou als baas om te kunnen blijven zien), een snoepje aan kan nemen en zelfs kan drinken.
– Een goed passende muilkorf zit niet voor de ogen maar eronder
– De muilkorf drukt niet tegen de neus aan, maar is ook niet veel te groot en te wijd. De hele neus zit er in. Als je ongeveer een halve centimeter rondom de neus hebt, zit hij netjes
– Een muilkorf is opengewerkt, zodanig dat de tanden er niet doorheen kunnen maar zodat er wel ruimte is voor luchtstroom en het aannemen van vocht en voer.
– De hond mag de muilkorf niet afwurmen, soms is er een extra band over het voorhoofd nodig, dat is afhankelijk van de hond.
– Het moet stevig materiaal zijn zodat de tanden goed afgeschermd zijn, ook als hij de korf tegen de grond of tegen een andere hond of persoon duwt.
Er zijn heel veel verschillende modellen neuzen en dus ook muilkorven. Het kan dus best een zoekwerk zijn om de juiste te vinden voor jouw hond. Er zijn online en offline speciaalzaken die je kunnen helpen bij het maken van de keuze of het helemaal op maat maken van een muilkorf voor jouw hond.
Laat je goed adviseren zodat de ervaring voor je hond zo prettig mogelijk is en ook zodat je straks geen kast vol onbruikbare muilkorven hebt omdat ze allemaal toch eigenlijk niet helemaal goed zaten en je dus steeds weer een andere koopt om te proberen.
Hoe leer je de hond op een positieve manier de muilkorf aan
Iedere hond zou het beste op jonge leeftijd moeten wennen aan een muilkorf. Dit kan uiteraard ook nog op latere leeftijd als hij er nog niet bekend mee is. Je weet namelijk nooit wanneer je hem nodig hebt.
Kleine moeite, groot plezier!
Maar hoe pak je dat nou aan?
Als eerste koop je een goed passende muilkorf.
Daarna ga je de hond laten wennen aan de muilkorf en leren om hem te dragen.
Het is eigenlijk helemaal niet zo ingewikkeld, maar je moet er wel even rustig de tijd voor nemen. Daarom is het zo belangrijk niet pas te beginnen als hij hem eigenlijk al echt om moet.
Stap 1
Als eerste laat je de hond kennismaken met de muilkorf (niet om de neus, gewoon in jouw hand), hij mag er naar kijken, aan snuffelen, gewoon even kennismaken
Stap 2
Voor deze stap heb je een hele berg lekkere snoepjes nodig en het liefst een clicker of een clicker woord. Uiteraard moet hij wel bekend zijn met de clicker of het clicker woord voor je het kunt gebruiken om de muilkorf aan te leren.
Kies als beloning iets wat hij makkelijk kan opeten en dus niet lang op hoeft te kauwen. Er zijn ook tubes met beloning waar hij aan kan likken.
Je gaat nu beginnen met kleine stapjes belonen terwijl jij de muilkorf vast heeft, kijkt hij naar de muilkorf? Beloon! Gaat hij met zijn neus naar de muilkorf? Beloon! Gaat hij weer met zijn neus naar de muilkorf? Beloon! En dit herhaal je tot hij door heeft dat het dus echt wat oplevert.
We noemen dit ‘shapen’, we laten de hond nadenken wat hij gaat doen. Je geeft geen commando en je gaat niet zelf zijn neus in de muilkorf duwen! Je houdt de muilkorf alleen maar vast; je hond maakt de beweging richting de muilkorf. Steekt hij zelfs al (een klein stukje) zijn neus erin? Beloon!! De hond is super knap en het is tijd om deze trainingssessie af te sluiten op een moment van succes.
Stap 3
Hou je sessies kort, elke dag 5 of 10 minuutjes oefenen is echt voldoende!
Elk oefenmoment begin je met de laatste stap van de keer ervoor. Ga niet te snel, en stop het oefenen als het nog goed gaat!
Stapjes om te belonen
– Neus richting de muilkorf
– Neus een klein stukje in de muilkorf
– Neus een stukje verder in de muilkorf
– De hele neus in de muilkorf
Kleine stukjes en stapjes zijn voldoende; steeds een stukje verder tot vrolijk de hele neus er in geduwd wordt, het tempo en de stappen zijn voor elke hond anders, heb geen haast, maak er een leuk spelletje van en beloon veel.
Stap 4
Is de hond zover dat hij zijn neus in de muilkorf stopt zodra je de muilkorf laat zien? Dan kun je de tijd rustig aan op gaan bouwen. Zodra hij zijn neus in de muilkorf stopt wacht je in eerste instantie heeeel even voordat je beloont. Gaat dat goed, herhaal je deze stap en wacht je weer heel iets langer.
Zo kun je dit uitbouwen naar één seconde in de muilkorf, twee seconden in de muilkorf en verder. Op deze wijze bouw je de tijd steeds verder uit tot de hond zijn neus een poosje in de muilkorf kan houden.
Stap 5
Houdt hij zijn neus een tijd in de muilkorf, geduldig wachtend op de beloning? Dan kun je voorzichtig het riempje van de muilkorf dichtklikken en meteen weer open maken.
Dit herhaal je een aantal keer.
Zodra dat goed gaat, ga je weer met hele kleine stapjes en veel tussentijds belonen de tijd uitbouwen.
Is je hond hier helemaal comfortabel mee? Laat hem/haar dan regelmatig eens een kwartier of een half uur de muilkorf dragen (of langer, afhankelijk van het doel en de reden voor het aanleren van de muilkorf). Dit kan gewoon in huis, zodat het voor je hond heel normaal wordt.
Gaat de training niet helemaal lekker? Neem dan contact op met een goede trainer, vaak zijn een paar extra ogen en wat aanwijzingen of tips al voldoende om weer verder te kunnen.
Tot slot; veel succes met het uitzoeken van een passende muilkorf, laat je goed adviseren en heel veel plezier met aanleren. Het is namelijk gewoon een ontzettend leuk spelletje om met elkaar te doen!
Dit artikel is geschreven door Jacqueline Looijenga – Heilig
Kynologisch instructeur, Docent, Hoopers instructeur, Rally Obedience instructeur en keurmeester. Gedragstherapeut i.o., eigenaresse van De Paarse Hond en mede eigenaresse van de Rally Obedience Academy.
Filmpjes aanleren muilkorf
Vond je het interessant? Deel de link van dit artikel met jouw vrienden, klanten, cursisten of andere geïnteresseerden.
Met speciale dank aan:
Laura van Eijden – De Geleerde Hond
Lisa Nijhof – KC Zoys
Stichting Hondveilig Nederland